na wciąż
  • miasto Zielona Góra
    14.05.2007
    14.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Problem znany i poruszany, ale dla mnie wciąż nurtujący. Nazwy większych miast wchodzą w związek rządu, dlatego mówimy: Urząd Miasta Warszawy, Gorzowa itd. Dlaczego więc spotykam się z określeniami Urząd Miasta Zielona Góra, Prezydent Miasta Zielona Góra??(Miasto to porównywalne jest do Gorzowa pod względem liczby ludności). Czy przyjąć obiegową konstrukcję ze składnią rządu i wziąć pod uwagę fakt, że w tym mieście jest częściej stosowana, a więc bardziej zalecana??
  • miesiąc
    30.05.2007
    30.05.2007
    Czy wyraz Miesiąc bywał używany jako synonim Księżyca w znaczeniu, dla którego przewidziano dużą literę? Indywidualizmy z opowiadań sci-fi czy skeczów kabaretowych są do wyobrażenia i zaakceptowania na tych specyficznych poziomach przekazu, ale czy bywały teksty o Srebrnym Globie pisane zupełnie na poważnie, np. o lądowaniu na Miesiącu, geologii (orbicie, zaćmieniu) Miesiąca?
    A w znaczeniu (ogólniejszym, ale wciąż astronomicznym) 'satelita', np. miesiące galileuszowe?
  • minisłownik
    9.12.2003
    9.12.2003
    Opracowałem książkę-poradnik sztuki fotografowania. Wzbogaciłem ją o słowniczek terminów fotograficznych. Nazwałem go „Minisłownikiem fotoamatora”.
    Raptem komputerowy poprawiacz błędów każe mi rozdzielić słowo minisłownik na dwie części, co mi zupełnie „nie gra”. Co wybrać? Ja twardo optuję za minisłownikiem. Słownik opracowany przez fachowców podpowiada mi pisownię rozdzielną…
    Łączę wyrazy szacunku,
    Włodzimierz Barchacz
  • mnie czy mi?
    4.10.2010
    4.10.2010
    Panie Profesorze,
    proszę napisać więcej o pozycjach akcentowanych w zdaniu. Mam wrażenie, że forma mi rozpleniła się ostatnio nadmiernie nie tylko w wypowiedziach ustnych, ale także w piśmie (np. cytat z blogu pewnego felietonisty: „A mi jest cholernie szkoda, że ograniczyliśmy się do działań operacyjnych, że zmarnowaliśmy kolejną szansę”).
    „Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę, że nie zaczynamy zdania od mi… — Mirosław Bańko, PWN”.
    Z góry dziękuję
    stała czytelniczka
  • Mosquito
    13.03.2001
    13.03.2001
    Znalazłam już w Państwa odpowiedziach wyjaśnienie, jak odmieniać angielskie nazwy samolotów kończące się literą e, która nie jest wymiawiana (Spitfire – Spitfire'a). Wciąż jednak nie wiem jak odmieniać nazwę Mosquito (brytyjski nocny myśliwiec) – czy może w ogóle nie należy jej odmieniać?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • mój facet czy mój mężczyzna?
    29.10.2007
    29.10.2007
    Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
  • najprawdopodobniej

    4.09.2021
    28.12.2011

    Niektóre słowniki nie uznają słowa najprawdopodobniej – czy znaczy to, że nie powinno się go używać? Czy prawdopodobieństwo można stopniować? Na pewno ekonomiczniejszy jest wariant prawdopodobnie, ale czy najprawdopodobniej należy bezwarunkowo unikać?

  • nie z imiesłowami
    7.06.2012
    7.06.2012
    Moje pytanie dotyczy pisowni nie z innymi wyrazami. Chodzi o konkretny przykład: niepostrzegane – razem czy osobno, por. „Rytuały – z reguły wcale niepostrzegane jako takie – tworzą pewien porządek w tym okresie życia, który odczuwany jest najczęściej jako chaos”.
    Bardzo dziękuję za pomoc
    Beata
  • o astrachanach i barometrze
    11.02.2014
    11.02.2014
    Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?
  • obce wyrazy funkcyjne
    15.12.2009
    15.12.2009
    W języku polskim wciąż przybywa słów, ale są to głównie rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki, wykrzykniki. Czy w ostatnim czasie (5 lat albo 100 lat) pojawiły się w polszczyźnie nie notowane wcześniej spójniki, przyimki, zaimki? Nie potrafię skojarzyć żadnego przypadku. Czy to oznacza, że pod tym względem nasz język osiągnął już pełne nasycenie i nie należy się już spodziewać niczego nowego?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego